συζητώντας με έναν Ζωνιανό

Παρακολούθησα και εγώ απο την τηλεόραση, εντυπωσιασμένος, την υπόθεση των Ζωνιανών. Επειδή, μέσα μου κυλάει κρητικό αίμα, λίγο νερωμένο λόγω της μετεγκατάστασης στο άστυ, υποψιαζόμουνα ότι υπάρχουν ακόμα περιοχές της Κρήτης, που η κρητική ανυποταξία και το εθιμικό δίκαιο υπερτερούν της λειτουργίας του συντεταγμένου κράτους. Αυτό, πού δεν μπορούσα να φαντασθώ, ήταν ότι αυτά τα χαρακτηριστικά θα μπορούσαν να οδηγήσουν στίς μέρες μας, σε ένοπλη αντιπαράθεση με το κράτος.

Αναζητώντας στο διαδίκτυο, περισσότερα στοιχεία για τα Ζωνιανά , εντυπωσιάσθηκα ακόμα περισσότερο. Ενώ θεωρούσα, ότι επρόκειτο για σχετικά νέο χωριό (1-2 αιώνων), με πιθανή καταγωγή απο ξεπεσμένους πειρατές ή ζωοκλέφτες, ανακάλυψα ακριβώς το αντίθετο.

Χωριό με αρχαία καταγωγή, που οι κάτοικοι του εικάζουν οτι προέρχονται απο τους Μινωίτες και το όνομα του χωριού τους απο τον ίδιο τον Δία. Χωριό με σημαντική παρουσία σε όλη την διάρκεια της ιστορίας, γεμάτη από αγώνες ενάντια σε όλους τους κατακτητές, ιδιαίτερα δε στους Τούρκους.

Τι συμβαίνει λοιπόν εκεί κάτω?

Μιά ολόκληρη κοινωνία αποφάσισε να κάνει στροφή στην παραβατικότητα και να αντιπαρατεθεί με όλους τους υπόλοιπους, ακόμα και με το κράτος ή συμβαίνει κάτι άλλο που οι υπόλοιποι αγνοούμε ? Τι προκάλεσε την έξαρση της ομοθυμίας τού ανυπότακτου στην περιοχή αυτή ?

Με αυτές τις σκέψεις, πέταξα την Δευτέρα στο Ηράκλειο για επαγγελματικούς λόγους και το βράδυ βγήκα με κάποιους συνεργάτες κρητικούς. Η συζήτηση περιστράφηκε στο θέμα και ένας από αυτούς, με καταγωγή απο την περιοχή του Μυλοποτάμου με ρώτησε άν θα ήθελα να ξέρω τί λένε οι ίδιοι. Του απήντησα καταφατικά και μου υποσχέθηκε, ότι την επομένη, που θα πηγαίναμε για κάποια δουλειά στο Ρέθυμνο, θα κανόνιζε να βγούμε το βράδυ με έναν Ζωνιανό.

Το ραντεβού, κλείσθηκε σε ένα ταβερνάκι στην παληά πόλη. Ο Ζωνιανός ήταν εκεί πρίν απο εμάς. Γύρω στά 30, με κλασικό κρητικό μουστάκι, αξυρισιά 5-6 ημερών, ντύσιμο casual agricole, επάγγελμα γεωργο-κτηνοτρόφος.

Η αρχική του δυσπιστία, στις πρώτες μου ερωτήσεις, μήπως είμαι αστυνομικός ή δημοσιογράφος, ξεπεράσθηκε μετα απο 4-5 ρακές και τις εγγυήσεις του συνεργάτη μου, με τον οποίον είχε και μιά μακρινή συγγένεια. Ολες οι απαντήσεις του για την κατάσταση στα Ζωνιανά, δόθηκαν σε 2ο πληθυντικό πρόσωπο, βγάζοντας τον εαυτό του απέξω.

> τι γίνεται ρε κοπέλι, στα Ζωνιανά, βαλθήκατε να μάς τρελάνετε ?

εσύ να μου πείς, σύντεκνε, τι πάθατε ούλοι και τα έχετε βάλει με τα Ζωνιανά σαν να είμαστε τα χειρότερα κατακάθια του κόσμου. Τι ήθελαν οι μπάτσοι και ήρθαν στο χωριό?

> γιατί ρε φίλε, δεν έχει δικαίωμα η αστυνομία να έρχεται στο χωριό σας?

όχι, γιατί έρχονται πάντα γιά κακό. Είτε να μάς πάρουν τα σπίτια και να τα δώσουν τσι τράπεζες, είτε να συλλάβουν κανά κοπέλι για ψύλλου πήδημα. Πιό κράτος, ρε σύντεκνε ? Που μας τα παίρνουν από παντού και τα τρώνε αναμεσά τους. Μας έχουν χεσμένους εδά, πάνω στα βουνά να βολοδέρνουμε με λίγα κατσίκια και πιό λίγα λιόδενδρα, χρεωμένοι μέχρι το λαιμό στις τράπεζες. Που μας παίρνουν το σπίτι ή μας στέλνουν φυλακή αν καθυστερήσουμε δυό μήνες την δόση, ενώ κονομάνε τα 'ντερά τους. Πρώτα να μας δείξει το κράτος ότι ενδιαφέρεται για μας και μετά να 'ρθούν να μας ελέγξουν. Μας έχουν εγκατελείψει, σύντεκνε.

> δηλαδή, τί πρέπει να κάνουν γιά εσάς, που δεν κάνουν ?

κοίτα φίλε, εμείς είμαστε φτωχοί ανθρώποι και από την φτώχια πολλά ξεκινάνε. Κατ' αρχάς να πιάσουν τσί τράπεζες να μην μας ζορίζουν, να κάνουν έργα στην περιοχή, να φέρουν δουλειές, γιατί είμαστε σε απόγνωση.Πολλά χρόνια τώρα.

> και η λύση είναι να το γυρίσετε στο χασίσι ?

κατ' αρχάς αδελφέ, εμείς δεν είμαστε χασικλήδες.Οικογενειάρχες άνθρωποι είμαστε. Κανείς Ζωνιανός δεν το φουμάρει. Κάποιοι το καλλιεργούνε για το μεροκάματο. Και επειδή μάθανε την τέχνη βγαίνει και καλό. Απο τα πιό φημισμένα τσι Ευρώπης. Γιατί οι Ζωνιανοί είναι προκομένοι ανθρώποι, ότι πιάνουνε το κάνουνε καλά.

> σύντεκνε, μιλάμε για ναρκωτικά.Παράνομα πράγματα που σκοτώνουν τα παιδάκια.

ε, κοπέλι. Σάμπως αν δεν το φτιάχνανε εδά, δεν θα το φτιάχνανε άλλού? Γιατί να κονομάνε οι Τούρκοι και οι Αφγανοί και όχι κάποιοι δικοί μας. Η σάμπως δεν θα πουλιότανε? Θα πουλιότανε. Ασε, ρε αδελφέ, βρήκαν καποια κοπέλια την άκρη να φύγουν απο την μιζέρια και να λαδώσουνε το άντερο και όλοι πέσαν να τους φάνε. Μην δούνε ένα τόπο να προκόψει. Ας μην μας εγκατέλειπαν στην μοίρα μας, να μην το κάνανε.

> δηλαδή προτείνεις να το κάνουνε και αλλού ? γιατί δεν είστε οι μόνοι φτωχοί και ξεχασμένοι σε αυτή την χώρα.

γιατί ? δεν το κάνουνε αλλού ? όλος ο Πύργος βρωμάει χασίσι. Καιγότανε το δάσος και οι πυροσβέστες δεν μπορούσαν να το σβήσουν γιατι είχανε μαστουρώσει απο το χασίσι που καιγόταν . Αλλά νά, οι Πελλοπονήσιοι είναι τα αγαπημένα τους παιδιά, δικοί τους άνθρωποι, γιαυτό δεν τους πειράζει κανείς.

> ρε 'συ εδώ σας κατηγορούνε ότι έχετε μπεί στην εμπορία, ότι έχετε κάνει κυκλώματα μαφιόζικα.

γιατί, στο Ζεφύρι τι γίνεται, οι γύφτοι το πουλάνε κάτω από την μύτη τους, στην Αθήνα. Εδά, το Ζωνιαναίκο πάει όλο εξαγωγή.Δεν βλάπτεται Ελληνας απο τούτο.

> και τα όπλα, οι τσαμπουκάδες?

εδά, θα μαλώσουμε σύντεκνε. Τ' όπλο είναι άλλη υπόθεση. Είναι η ψυχή του κρητικού, και δεν έχουμε μόνο εμείς.Ολη η Κρήτη έχει. Πιό πολλά και απο τον στρατό. Και αυτό δεν έχει σχέση με τα χασίσια. Την ψυχή θα μας βγάλουνε, τα όπλα δεν θα μας τα πάρουνε.

> και τα ΑΤΜ που βρήκανε στο χωριό?

αυτά είναι προβοκάτσια.Τα φέρανε οι μπάτσοι για να μας δυσφημήσουνε. Ανάγκη έχουνε να κλέψουνε το μηχάνημα. Τόσα βγάζουνε απο τα χασίσια.

> καλά , και είναι λύση να στήνουνε ενέδρα στους αστυνομικούς?

σύντεκνε, δεν τους ξέρεις τους Ζωνιανούς. Αν τους προκαλέσεις, σκυλιάζουν. Δεν έπρεπε να έρθουν οι μπάτσοι. Επαέ, δεν πάτησε κανείς κατακτητής. Ούτε Ενετός, ούτε Τούρκος, ούτε Γερμανός.Ξέρεις πόσους εμείς εφάγαμε? Ολους όσους τόλμησαν να 'ρθουν. Και πολλά δικά μας κοπέλια εσκοτώθηκαν. Αλλά κανείς δεν πάτησε επαέ. Οι Ζωνιανοί, φίλε μου θα πεθάνουν αλλά δεν θα παραδωθούν.

> κάτσε ρε φίλε, συγκρίνεις τους Τούρκους, με τους αστυνομικούς?

δεν λέω, δεν είναι το ίδιο, γιαυτό και δεν τους κάνανε μεγάλη ζημιά. Αλλά, κοίτα κι' οι δυό για κακό ήρθανε.

> καλά, και δεν φοβούνται ότι οι μπάτσοι θα ξανάρθουν, πιό οργανωμένοι, θα φέρουν και τον στρατό και θα τους λιανίσουν?

να σύρουν, να 'ρθουν. Θα γίνει εδά το Κούγκι. Αλλά δεν τολμάνε, γιατί το ξέρουν ότι θα γίνει μεγάλος σκοτωμός. Και να σου πώ και κάτι άλλο, σύντεκνε. Δεν θα τους πιάσουνε ποτέ στον ύπνο. Γιατί έχουνε και τις άκρες τους.

> τί εννοείς?

ότι καταλαβαίνεις, σύντεκνε. Εχουνε τις άκρες τους τα κοπέλια. Παντού.

> και δεν μου λές, πόσο καιρό γίνεται αυτή η δουλειά?

άπό τότε που βύζαινα. Ξέρεις πόσα κοπέλια σπούδασαν και πρόκοψαν απο τα χασίσια. Πού αλλοιώς θάτανε αγράμματοι και κακορίζικοι σαν και εμάς που μείναμε εδά με τα κατσίκια.

> δηλαδή για να καταλάβω, εσύ τα εγκρίνεις όλα αυτά?

τι να σου πώ, ρε σύντεκνε. Απο την μιά δεν είναι ωραία πράγματα αυτά,παράνομα είναι. Απ' την άλλη, κάποιοι σύντεκνοι λαδώσαν το εντεράκι, καί μεγαλώνουν τα κοπέλια τους, πιό ανθρωπινά. Αλλοιώς κακομοίρηδες θάτανε.

Η συζήτηση, γύρισε σε άλλα θέματα, στην πολιτική, που όλοι είναι λαμόγια και έρχονται μόνο για την φήφο, που αν ξανάρθουνε θα τους παίξουνε στην κεφαλή. Στο δέσιμο τους με το χωριό, στους πόσους σπουδαγμένους και πετυχημένους έβγαλε το χωριό, που ζούν αλλού αλλά πάντα παραμένουν Ζωνιανοί και στα πολλά παιδιά που κάνουν. Τα παιδιά είναι ζωή, αυτός έχει ήδη τέσσερα και αν θέλει ο θεός θα κάνει και άλλα.

Έτσι, πέρασε η ώρα και όταν σηκωθήκαμε να φύγουμε (καμμιά συζήτηση για να πληρώσουμε), του κάνω την τελευταία ερώτηση :

> ρε κοπέλι, πές μου κάτι. Ησουν και εσύ στον σαματά?
(Μειδίασμα). Σύντεκνε καληνύκτα.Καλά περάσαμε εδά. ε ?