η ελπίδα νίκησε τον φόβο

Αναμφίβολα, οι εκλογές της 25ης Ιανουαρίου 2015 ήταν μια ημέρα ορόσημο στην νεοελληνική ιστορία, καθώς ανάδειξαν για πρώτη φορά στην εξουσία ένα κόμμα της αριστεράς και για πολλούς σηματοδότησαν το τέλος της μεταπολίτευσης. Κυρίως όμως, γιατί η νίκη του Συριζα, συνδέθηκε από αρκετούς, εντός και εκτός Ελλάδος, με την ελπίδα αλλαγής της πολιτικής λιτότητας της ΕΕ.

Η νίκη του Συριζα χαιρετήθηκε από πολλούς στην Ελλάδα και στην Ευρώπη, όχι κατ' ανάγκη αριστερούς, αλλά ανθρώπους που περιμένουν, να δώσει το έναυσμα σε μια σειρά διεργασιών που θα καταλήξουν σε διαφορετική οικονομική και κοινωνική πολιτική της ΕΕ, με θετικές συνέπειες στους λαούς αλλά και στην οικονομία της Ευρώπης. 

Οι άνθρωποι αυτοί, περιμένουν από την νέα Ελληνική κυβέρνηση να συμβολίσει την αντίδραση στις κατεστημένες οικονομικές αντιλήψεις που κυριαρχούν στις κυβερνήσεις και τους θεσμούς της ΕΕ και να ενεργοποιήσει τα άτομα και τους μηχανισμούς που μπορούν να διαμορφώσουν και να προωθήσουν την εναλλακτική πρόταση. Περιμένουν επίσης από την νέα κυβέρνηση να υλοποιήσει πιλοτικές δράσεις και πολιτικές που θα αποδείξουν στην πράξη ότι οι νεοφιλελεύθερες πρακτικές που εφαρμόζονται έως τώρα, δεν είναι μονόδρομος, όπως επικαλούνται οι  υποστηρικτές τους, αλλά αδιέξοδη πολιτική που στηρίζεται στις ιδεοληψίες και τα συμφέροντα της οικονομικής ολιγαρχίας. 

Οι αντιδράσεις φυσικά θα είναι μεγάλες και θα πρέπει να αναζητηθούν σύμμαχοι, από όπου και αν προέρχονται καθώς το διακύβευμα είναι μεγάλο και η ευθύνη ακόμα μεγαλύτερη. Η επιτυχία του Συριζα, έστω και μερική, να βελτιώσει το «Ελληνικό πρόγραμμα», θα μεταδώσει  το όραμα μιας νέας Ευρώπης και σε άλλους λαούς συνεισφέροντας στην ανάληψη της εξουσίας από αντίστοιχα κόμματα και στην  σταδιακή αλλαγή της κεντρικής οικονομικής πολιτικής της ΕΕ. Αντίθετα, η αποτυχία του Συριζα θα επιβεβαιώσει τις Κασσάνδρες που θέλουν την παραδειγματική τιμωρία του ανυπάκουου και την περαιτέρω υποβάθμιση της ποιότητας ζωής των Ευρωπαίων, υπέρ των ολιγαρχιών τους.

Επιστροφή στον μεσαίωνα της κυριαρχίας των λίγων και της εξαθλίωσης των πολλών ή προσπάθεια επαναπροσδιορισμού της οικονομίας και διατήρησης των Ευρωπαϊκών ιδεωδών του κράτους πρόνοιας, του κράτους δικαίου, της ισονομίας και της  αλληλεγγύης. Αυτό είναι το διακύβευμα!  

Φυσικά, βασική προϋπόθεση για την επιτυχία της πολιτικής του Συριζα είναι η αταλάντευτη πεποίθηση ότι ανήκουμε στην Ευρώπη, τουλάχιστον όσο και οι Γερμανοί και έχουμε υποχρέωση (όχι δικαίωμα) να συνδιαμορφώσουμε το μέλλον των Ευρωπαίων πολιτών.

Σε αυτούς που θα αναρωτηθούν πώς είναι δυνατόν η μικρή Ελλάδα –το 3% της ΕΕ- να αλλάξει την Ευρώπη, θα απαντήσω ότι η μικρή Ελλάδα δεν θα αλλάξει την Ευρώπη αλλά θα αποτελέσει τον καταλύτη για να αλλάξουν οι Ευρωπαίοι που θα αλλάξουν την Ευρώπη και θα θυμίσω ότι πάντα στην ιστορία, οι σημαντικές αλλαγές ξεκίνησαν από κάποιες μικρές «γωνιές» του πλανήτη, συνήθως πιεσμένες από κάποια κρίση, πόλεμο ή δυνάστη, που όμως είχαν ταυτότητα, πολιτισμό και πίστη ότι αξίζουν κάτι καλύτερο.

Στην Ελλάδα, η ευθύνη της νέας κυβέρνησης είναι ακόμα μεγαλύτερη καθώς η χώρα μας βρίσκεται σε δυσχερέστατη θέση που απαιτεί μεταρρυθμίσεις και αλλαγές όχι μόνο στις παραγωγικές αλλά και στις θεσμικές και διοικητικές δομές της χώρας. Πρέπει επιτέλους αυτή η χώρα να ξεκολλήσει από το κακό παρελθόν της και τα ιδεολογήματα που το συνόδευαν και να προχωρήσει μπροστά. Πρέπει επιτέλους οι κυβερνώντες της χώρας αυτής να αρχίσουν να σχεδιάζουν το μέλλον της με κύριο γνώμονα το συμφέρον της χώρας και όχι κάποιων ξενόδουλων ολιγαρχών. Πρέπει επιτέλους να οργανωθεί δημόσια διοίκηση σύγχρονου ευρωπαϊκού κράτους με στόχο την αποτελεσματικότητά της και όχι την αυτοεξυπηρέτηση της και τις πελατειακές σχέσεις των πολιτικών. Πρέπει επιτέλους να βελτιωθεί το κράτος πρόνοιας (υγεία, παιδεία κλπ) με σκοπό την εξυπηρέτηση του πολίτη και όχι των συμφερόντων συγκεκριμένων κοινωνικών ομάδων ή οικονομικών παραγόντων. Τέλος, πρέπει επιτέλους να αποκατασταθεί το αίσθημα δικαίου στην Ελληνική κοινωνία, και η εμπιστοσύνη των πολιτών στους θεσμούς της (δικαιοσύνη, αστυνομία κλπ) που θα βελτιώσει την ανύπαρκτη συνοχή της και θα προωθήσει την συλλογικότητα έναντι του ατομισμού.

Για τον λόγο αυτό απαιτούνται άμεσα δράσεις, στην κατεύθυνση της αποκατάστασης του δικαίου, που θα αναπτερώσουν το ηθικό των Ελλήνων και θα μετατρέψουν τον θυμό σε ελπίδα. Τέτοιες δράσεις θα μπορούσαν να είναι κινήσεις στην καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και της διαφθοράς (που έχουν και την υποστήριξη των ισχυρών της Ευρώπης), στην βελτίωση των εργασιακών σχέσεων (επαναφορά συλλογικών συμβάσεων, αύξηση κατώτατου μισθού κλπ) και στον εξορθολογισμό και απλούστευση του φορολογικού μας συστήματος (χωρίς εξαιρέσεις και ειδικές κατηγορίες). Η νίκη του Συριζα δίνει μια ευκαιρία για όλα αυτά καθώς οι νέοι κυβερνώντες είναι εκτός των συστημάτων διαπλοκής, και οι Έλληνες τόσο απηυδισμένοι που θα δεχθούν αλλαγές αρκεί να τις θεωρούν δίκαιες.

Τα πρώτα βήματα είναι θετικά, κυρίως στον τομέα της διαπραγμάτευσης με τους εταίρους μας. Οι ασφυκτικές αντιδράσεις ήταν αναμενόμενες και δεν πρέπει να επηρεάσουν την ουσία της διαπραγμάτευσης. Η ιστορία, ειδικά της Ευρώπης, δείχνει ότι όποιοι διαπραγματεύθηκαν σκληρά, στο τέλος κέρδισαν περισσότερα.

Αντίθετα, στο εσωτερικό συνεχίζεται η προεκλογική πολυγλωσσία και σε κάποιες περιπτώσεις ο λαϊκισμός και η ιδεοληψία. Αριστερά δεν σημαίνει προστασία των αδυνάμων άνευ όρων αλλά η προστασία των αδυνάμων μέσα σε ένα σύστημα κανόνων και δικαίου. Αλλιώς, μετατρέπεις κάποιους αδύναμους σε προνομιούχους.  

Λιγο μετα τις προηγούμενες εκλογές, τον Ιούνιο του 2012, έγραφα ότι ο φόβος νίκησε τον θυμό  αναδεικνύοντας μία κυβέρνηση που καλλιέργησε τον φόβο της πτώχευσης και της καταστροφής. Ενάμιση χρόνο μετά, η αναποτελεσματικότητα και η ξενοδουλεία της προηγούμενης κυβέρνησης, οδήγησε τον θυμό να νικήσει τον φόβο, δίνοντας παράλληλα και μιά αχτίδα ελπίδας. Σε αυτή την αχτίδα ελπίδας θα πρέπει να επενδύσει η νέα κυβέρνηση, καθώς ο θυμός μπορεί εύκολα να στραφεί εναντίον της. Η νέα κυβέρνηση δεν πρέπει να ξεχάσει ούτε στιγμή, ότι οι πρόσφατοι ψηφοφόροι της, δεν είναι πολίτες με συνειδητή αριστερή αντίληψη, αλλά αποκύημα της κρίσης που ψήφισε αρνητικά. Ανάμεσα τους, πρώην κρατικοδίαιτοι ΠαΣοΚοι που αναζητούν νέο καράβι, δυσαρεστημένοι Νεοδημοκράτες που ψάχνουν νέες ευκαιρίες αλλά κυρίως η μάζα αυτή των περιπλανώμενων ψηφοφόρων που προσδιορίζονται με βάση το προσωπικό τους μικροσυμφέρον.

Η νέα κυβέρνηση, θα πρέπει να δείξει σε όλους αυτούς ότι οι πελατειακές σχέσεις τελείωσαν, όπως και η περιφρούρηση των μικρών έως μεγάλων συμφερόντων εις βάρος του συνόλου. Το συλλογικό (που περικλείει δικαιοσύνη) θα πρέπει να κυριαρχήσει στο ατομικό ( που περικλείει διαφθορά).

Τότε μόνο, ο  θυμός θα μετατραπεί σε ελπίδα και η χώρα θα αποκτήσει προοπτική ευημερίας.